Deelfabriek

Rijkswachtstraat, Kortrijk
2020 - 2023

De oude brandweerkazerne te Kortijk wordt herontwikkeld tot deelfabriek, een ontmoetingsplek waar burger-, buurt- en stadsinitiatieven elkaar vinden. De deelfabriek wil delen promoten als alternatief voor bezitten en empowerment stimuleren, waarbij de verschillende initiatiefnemers elkaar kunnen vinden en versterken.

lees meer

Het gebouw “Tuighuizen” ook wel oude Brandweerkazerne genoemd werd in 1940 gebouwd en werd in 2003 geklasseerd als beschermd monument.

Het markante gebouw valt in hoofdzaak op door het  torenvolume met trappenhuis naast de lage vleugels opgetrokken in een betonnen structuur en bekleed met baksteen parement.

Het ontwerp zet strek in op het onthalend gebaar dat gegeven wordt door het gebouw open te stellen op de hoek en er een markthal te situeren: een ruimte waar alle participanten hun werking kunnen tonen en een sociale kruidenier zijn waren uitstalt. In het hart wordt een reeks ateliers geschikt, elk met een adres aan een opengewerkt binnenplein. De bestaande industriële loods wordt gerenoveerd tot centraal depot.

In de toren huist een klimvereniging. De met glas omgeven bekroning wordt een unieke ontmoetingsruimte onder een hemel die door een kunstenaar wordt bewerkt.

De deelfabriek zal een baken vormen in de wijk en ver daarbuiten en de deeleconomie een plaats geven in de stad.

Van bezitten naar delen

Transformatieve actie +

Van bezitten naar delen

Delende architectuur. ‘Ontlenen, eigen maken en teruggeven’ is de missie van de Deelfabriek waarvoor het ontwerp een architecturaal equivalent aanreikt. Hoe kunnen nieuwe ingrepen de bestaande context in zich opnemen, er elementen aan ontlenen, maar ook iets teruggeven? De forse betonnen kolommen in de bestaande voorgevel voorkomen worden geïnterpreteerd in de nieuwe gevel van de binnenplaats, met als doel het publieke karakter van deze plek te ondersteunen. De knik in de nieuwe gevel is een doublure van de knik in de bestaande achtergevel waarmee het samen een diamantvormige buitenruimte vormt. Het ‘racing-green’ van het bestaande schrijnwerk komt terug in de nieuwe gebouwen. In verschillende deur- en raamopeningen en langsheen de dakrand reflecteert de spiegelende afwerking het bestaande in steeds wisselende en verrassende composities. Vanuit bepaalde standpunten verdwijnt de nieuwe ingreep schijnbaar om plaats te maken voor het gereflecteerde erfgoedbeeld. De muren van de ‘tuinkamercosmos’ lijken flinterdun en vanuit andere standpunten vormt de weerspiegeling het precieze complement van het bestaande. Het transformeren van een introverte, utilitaire site tot een publiek toegankelijk plek is de essentie van het ontwerp en wordt door architecturale elementen ondersteund.

Consultants

BDA, SDKE, DeFonseca

Locatie

Rijkswachtstraat, Kortrijk

Bouwheer

Stad Kortrijk

Type

wedstrijd

Programma

Nieuwe stedelijke hotspot voor diverse ‘share and repair’ burgerinitiatieven

Tijd

2020-2023

Status

Opgeleverd

Fotografie

Stijn Bollaert

"Het plan biedt een overtuigend eenvoudige, goed afgestelde herbestemming van een ongewoon stadsgebouw. Als het terugschalen een nieuwe Belgische esthetiek begint te worden, in een land dat ooit bekend stond om zijn decoratieve lagen, dan onthult dit de rijkdom en complexiteit die nog steeds mogelijk zijn."

ROB WILSON,  Architects Journal, 28.05.2024